İnsan Hakları Hukuku ve Hukuk Araştırmaları Merkezi Yönergesi
İnsan Hakları Hukuku ve Hukuk Araştırmaları Merkezi Yönergesi
VAN BAROSU İNSAN HAKLARI HUKUKU VE
HUKUK ARAŞTIRMALARI MERKEZİ YÖNERGESİ
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL HÜKÜMLER
Kapsam
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu’nun 76/5. maddesi uyarınca “Barolar; avukatlık mesleğini geliştirmek, meslek mensuplarının birbirleri ve iş sahipleri ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni sağlamak; meslek düzenini, ahlâkını, saygınlığını, hukukun üstünlüğünü, insan haklarını savunmak ve korumak, avukatların ortak ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla tüm çalışmaları yürüten, tüzel kişiliği bulunan, çalışmalarını demokratik ilkelere göre sürdüren kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarıdır.”
Buna göre “hukukun üstünlüğünü, insan haklarını savunmak ve korumak” baroların asli görevleri arasındadır.
İşbu yönerge, insan hakları alanında çalışma yapan mevcut merkez, komisyon ve kurullar ile aksi belirtilmedikçe yeni kurulacak merkez, komisyon ve kurulları kapsar.
Kuruluş
Madde 1: 1136 Sayılı Avukatlık Kanunu’nun 76, 95/21. ve 110/17 Maddeleri ile Baroların görevleri arasında yer alan, hukukun üstünlüğünü ve insan haklarını savunmak ve korumak, bu kavramlara işlerlik kazandırmak amacıyla Van Barosu Başkanlığı nezdinde bu Yönerge ile düzenlenen esaslar çerçevesinde faaliyet göstermek üzere, "İnsan Hakları Hukuku ve Hukuk Araştırmaları Merkezi" kurulmuştur.
Amaç
Madde 2: Bu yönerge ile Van Barosu bünyesinde kurulan "İnsan Hakları Hukuku ve Hukuk Araştırmaları Merkezi"nin kuruluşu, örgütlenmesi, görev, yetki, çalışma usul ve esasları düzenlenmektedir.
Dayanak
Madde 3: İşbu Yönerge 07.11.1982 günlü Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, 1136 sayılı Avukatlık Kanunu, Türkiye Barolar Birliği Meslek Kuralları ve Avukatlık Kanunu Yönetmeliği’ne dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4: Bu yönergede geçen;
Bu yönergede kullanılan terimlerin anlamı aşağıdaki gibidir:
İnsan Hakları Hukuku ve Hukuk Araştırmaları Merkezi(İHM)- Hukuk üstünlüğü ve insan hakları konusunda mesleki, kurumsal ve uygulamaya yönelik araştırma ve çalışma yapmakla görevli baronun bir kurumudur. İHM ayrıca insan hakları alanındaki ulusal ve Uluslararası hukuka uygun olarak temel özgürlüklerin ve insan haklarının korunması, uygulanması ve geliştirilmesini amaçlar.
Yönetim Kurulu- Baronun yönetim organı
Koordinatör- Baro Yönetim Kurulunun İHM’ye atadığı üyesi
Eş Başkanlar- İHM Yürütme Kurulunun eş başkanları
İHM Yürütme Kurulu- İHM Yürütme Organı
Komisyon Temsilcisi- Baro bünyesinde hak temelli çalışan komisyon temsilcisi
Merkez Müdürü- İHM'nin idari işleyişinden sorumlu avukat
Merkez Üyesi- Van barosuna kayıtlı ve İHM bünyesindeki komisyonlarda çalışan İHM üyesi avukat
Çalışma Grupları (Komisyonlar)- İHM bünyesinde ve fakat kendi alanında özerk olarak çalışan hak temelli çalışma grupları olup, komisyon şeklinde çalışmalarını yapar.
İKİNCİ BÖLÜM
MERKEZİN AMAÇ VE GÖREVLERİ
Merkezin Amaçları :
Madde 5: İHM'nin amaçları;
a) İnsan hakları alanında ulusal ve uluslararası hukuk ekseninde, insan haklarının tanınması, korunması, uygulanması ve geliştirilmesi açısından mesleki, kuramsal ve uygulamaya yönelik disiplinler arası bir yaklaşımla araştırma ve çalışma yapmak,
b) Avukatlık mesleğinin gelişimi, etkinlik alanının artırılması, meslek pratiğinin bilimsel donanımla yerine getirilmesi için mesleki, kuramsal ve uygulamaya yönelik araştırma ve çalışma yapmak,
c) Baro Yönetim Kurulunun bilgisi ve onayı dahilinde; Ulusal mevzuat ve uluslararası sözleşmeler ile tanımlanmış bulunan insan haklarının teminat altına alınması ve kullanımının güçlendirilmesi için, çalışmalar yapmak, bu amaçlar doğrultusunda çalışan diğer barolar, sivil toplum kuruluşları, üniversiteler, eğitim ve öğretim kurumları, meslek odaları, sendikalar ve diğer resmi, özel veya uluslararası kurum ve kuruluşlarla işbirliği yaparak toplumsal farkındalığın oluşturulmasına ve artırılmasına katkıda bulunmak,
ç) İnsan hakları ihlallerinde ihlalin tespiti, giderilmesi ve önlenmesine yönelik ulusal ve uluslararası hukuk çerçevesinde akademik ve uygulamaya yönelik tespit, raporlama, araştırma, eğitim, panel, seminer, sempozyum ve benzeri çalışmalar yapmak; arşiv, kütüphane ve diğer tesisler ile altyapıyı kurmak, yayın faaliyetlerinde bulunmak,
d) Avukatların, stajyer avukatların ve hukukçuların insan hakları alanında yetkinliğinin artırılmasını sağlamak amacıyla meslek içi eğitim etkinlikleri düzenlemek,
e) Amacı ile ilgili gördüğü diğer her türlü iç eğitim, etkinlik, atölye çalışması ve benzeri çalışmalarda bulunmaktır.
Merkezin Görevleri :
Madde 6: Merkez, beşinci maddede belirtilen amaçlarına ulaşmak için aşağıda sayılı çalışmaları ve etkinlikleri temel görevleri olarak kabul eder:
a) İnsan hakları ihlallerinin soruşturma ve kovuşturmasında yargı mekanizmalarının ulusal ve uluslararası mevzuat ile sözleşmelere aykırı uygulamalarının saptanması ve bunların hukuksal takibi,
b) İnsan haklarına aykırı işlem ve eylemler ile ihlale yol açması olası düzenleme ve faaliyetlerin saptanması için veri takibi, anket ve görüşmeler yapılması,
c) İnsan hakları ihlallerinin saptanması ve hukuksal takibi için başvuruların alınması,
ç) İnsan hakları ihlallerinin ve çözüm önerilerinin her yıl en az bir defa raporlanması ve kamuoyuna açıklanması,
d) İnsan haklarının kullanımının güçlendirilmesi için Van Barosu bünyesinde bulunan Merkez ve Komisyonlarla eşgüdümlü çalışılması,
e) İnsan hakları ihlallerine karşı müdahalelerin Avukatlık Meslek Kurallarına ve Meslek Etiğine uygun olarak etkin ve pratik bir şekilde yapılabilmesi için çalışmalar yapılması ve Baronun Merkez, Kurul ve Komisyonlarına önerilerde bulunulması,
f) İnsan hakları hukuku alanında yargı süjeleri, kolluk ve diğer idari ve adli görevlilerin eğitiminde Van Barosu’nun etkin katılımının sağlanmasına yönelik faaliyetlerde bulunulması,
g) Merkezin amacı ile ilgili görülen her türlü iç eğitim, etkinlik, atölye çalışması ve diğer çalışmaların yapılması.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
MERKEZİN YAPILANMASI
Merkezin Organları:
Madde 7: İnsan Hakları Hukuku ve Hukuk Araştırmaları Merkezi'nin organları şunlardır:
a) Koordinatör
b) Yürütme Kurulu
b) Merkez Eş Başkanları
c) Merkez Müdürü
d) Çalışma Grupları (Komisyonlar)
Koordinatör : Van Barosu Yönetim Kurulu üyelerinin kendi içinden belirlediği üye
ya da üyeler Van Barosu İnsan Hakları Hukuku ve Hukuk Araştırmaları Merkezi 'nden sorumlu olur, merkez yürütme kurulunun doğal üyesidirler, Merkezin iç işleyişinin koordinasyonu ile Yönetim Kurulu, diğer merkezler ve ilgili baro birimleri arasındaki iletişimini ve koordinasyonunu sağlar. Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi, İHM Yürütme Kurulu'nun doğal üyesidir.
Yürütme Kurulu : İHM Yürütme Kurulu seçimleri, Van Barosu Yönetim Kurulu ve
diğer kurulların belirlendiği seçimlerin kesinleşmesinden sonra, en geç bir(1) ay içinde olmak üzere, iki(2) yılda bir yapılır. İHM Yürütme Kurulu seçimleri, görevde olan İHM Yürütme Kurulu tarafından gerçekleştirilir.
Koordinatör ve Merkez Müdürü haricinde ki bütün İHM üyeleri yürütme kurulu için aday olabilir. Yürütme kurulu seçimi İHM üyeleri tarafından yapılır. En çok oy alan sekiz(8) aday asil üye, ikinci en çok oy alan sekiz(8) aday da yedek üye şeklinde toplam 16 üye seçilir. Seçilen Yürütme Kurulu üyelerinin görev süresi iki(2) yıl olup bir sonra ki yürütme kurulu seçimine kadardır.
Yürütme kurulu; Doğal üyeler olan Koordinatör, Merkez Müdürü, Komisyon
Temsilcileri ve seçilmiş sekiz(8) asil üyeden oluşur.
Yürütme Kurulu Üyeleri kendi içinde iş ve görev paylaşımı yapabilir.
Yürütme Kurulu, her ayın ilk haftası olağan toplantılarını yapar, gerek görüldüğü takdirde olağanüstü toplantı yapılabilir. Kurul üyelerinin herhangi biri, yazılı başvuru ile Yürütme Kurulunu olağanüstü toplantıya çağırabilir. Yürütme kurulunun üçte iki (2/3) oy çokluğu ile olağanüstü toplantı yapılır.
Yürütme kurulu, yılda iki kez (altı(6) aylık dönemler halinde) genel üye toplantısı yapar ve 6 aylık hak ihlalleri rapor ve tespitlerini üyeler ve Baro Yönetim Kurulu ile paylaşır.
Her toplantıda görüşülen hususlar ve alınan kararlar yazılı tutanak ile tespit edilip toplantıya katılan yürütme kurulu üyeleri tarafından imzalanır.
Karar almada ilkesel olarak uzlaşı aranacağı, uzlaşı sağlanamadığı hallerde kararlar,
toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile alınır. Kararlara şerh koyan üyeler talep etmeleri halinde toplantı tutanağına şerhlerini yazabilecektir.
Yürütme Kurulu Üyelerinin, kurul toplantılarına katılımı zorunludur. 6 (altı) ay içinde
mazeretsiz olarak iki(2) toplantıya gelmeyen Yürütme Kurulu Üyesinin üyeliği kendiliğinden sona erer ve yedek üyelerden sıradaki kişi Yürütme Kurulunun yapacağı ilk toplantıya yazılı olarak davet edilir. Yedek üye, yerine geldiği üyenin görev süresini tamamlar.
Yürütme Kurulunun toplantıları genel üyelerin katılımına açık olmakla birlikte
toplantıya katılan üyelerin kararlarda oy hakkı olmadığı gibi toplantı tutanağına da yazılmazlar.
Yürütme Kurulu, Merkezin amaç ve faaliyetlerini yürütmek üzere genel üye
toplantılarının gündemini oluşturmak, gündem önerilerini almak, genel üye toplantısı ile alınan kararların uygulanmasını yürütmek, Merkeze bağlı komisyonların çalışmalarını koordine etmek ve eşgüdümü sağlamak, komisyon çalışmalarında önerilerde bulunmak, yıllık etkinlik ve izlem raporu hazırlamak ve yayınlamak, kütüphane, arşiv, veri tabanı ve benzeri faaliyetlerin hayata geçirilmesini ve güncellemelerini sağlamak, Baronun diğer Merkez ve Komisyonları ile birlikte çalışmalar yapmak ve yapılan çalışmaları koordine edecektir.
Merkez Eş Başkanları : Eşit temsiliyet bakımından bir kadın bir erkek olacak
şekilde, yürütme kurulu seçiminden sonra ki ilk toplantıda, İnsan Hakları Merkezi yürütme kurulu üyeleri tarafından seçilirler. Eş başkanların görev süresi seçildikleri İHM yürütme kurulu görev süresi ile sınırlı olup iki(2) yıldır. Bir üye en fazla iki dönem eş başkanlık yapabilir. Merkez eş başkanları yürütme kurulunun aldığı kararların uygulanmasını ve bu anlamda kurumsal görüşmelerde merkezi temsile yetkilidirler.
Komisyon Temsilcisi : Komisyon Temsilcisi, İHM bünyesinde kurulan Çalışma
Grupları olan Komisyonlarda o komisyon tarafından seçilir. İHM Yürütme kurulunun doğal üyesidir. Komisyon temsilcisi aynı zamanda İHM yürütme kurulu adayı olabileceği gibi, İHM'ye seçilmesi durumunda kendi komisyonunun temsilcisi sıfatı da taşır. Temsilci; temsil ettiği komisyon ile İHM arasındaki bağlantıyı sağlayacaktır.
Merkez Müdürü : Merkez bünyesinde tam zamanlı olarak danışmanlık hizmeti
vermek, Merkezin amacı doğrultusunda gerekli çalışma programlarının hazırlanması, projelendirilmesi ve yürütülmesini sağlamak, her takvim yılı sonunda o yıla ait etkinlik raporunu Yürütme Kurulu ile birlikte hazırlamak ve Baro Yönetim Kuruluna sunmak, Merkezce takip edilen davaların tasnifini yapmak, Merkez tarafından takip edilen dava dosyalarının evrak işlemlerini takip etmek, Merkezin amaçları doğrultusunda yapılacak çalışmaları koordine ederek ilgili kurum, kuruluş, kişi veya birimlerle iletişim ve koordinasyonu sağlamak, Merkezin çalışma alanı ile ilgili olarak Van Barosu Yönetim Kurulu’nun vereceği diğer işleri yürütmek üzere alanında uzman bir hukukçu görevlendirilir. Merkez Müdürü, Yürütme Kurulunun doğal üyesidir; görevlerini yerine getirirken Merkez Yürütme Kurulu ile hareket eder ve Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi ile birlikte çalışmaların eşgüdümünü sağlar. Merkez müdürü, İHM ye yapılan başvuruların tasnifini yapar ve alınan başvurunun konusuna göre ilgili komisyona bildirimde bulunur.
Merkez Müdürü'nün ücrete hak kazanması; İHM'nin çalışma yürüttüğü herhangi bir alanda proje alması ve bu proje kapsamında İHM'ye ödeme yapılması halinde Merkez Müdürü ücrete hak kazanır.
Çalışma Grupları (Komisyonlar) : Yönergenin 5.maddesinde belirtilen amaçlara
ulaşmak için çeşitli alanlarda çalışma grupları/Komisyonlar oluşturulur. Bu gruplar/Komisyonlar;
- Kadın Hakları Çalışma Grubu/Komisyonu
- Çocuk Hakları Çalışma Grubu/Komisyonu
- Cezaevleri Çalışma Grubu/Komisyonu
- Göç ve İltica Çalışma Grubu/Komisyonu
- İnsan Hakları ve Toplumsal Davalama Çalışma Grubu/Komisyonu
Çalışma grupları (Komisyonlar) kendi aralarında bir Temsilci seçer. Her Komisyon
Temsilcisi İHM Yürütme kurulunun doğal üyesidir. Yürütme kurulunun gerekli görmesi halinde çeşitli konularda, sürekli veya geçici çalışma grupları kurulabilir.
Genel Üye Toplantısı
Madde 8: İnsan Hakları Merkezi’nin amaç ve faaliyetleri kapsamında yılda iki(2) kez (altı(6) aylık dönemler halinde) genel üye toplantısı gerçekleştirilir. Merkez üyelerinin gündem önerme hakları vardır.
İHM müdürü tarafından, genel üye toplantılarında geçmiş altı(6) aylık çalışmalara ilişkin bilgiler verir.
Toplantıda gündemdeki konular görüşülür, varsa yeni gündem önerileri alınır, çözüm önerileri geliştirilir. Genel Üye Toplantısında görüşülen konular ve kararlar hakkında toplantı tutanağı tanzim edilerek bunlar imza altına alınır. Karar almada ilkesel olarak uzlaşı aranacağı, uzlaşı sağlanamadığı hallerde kararlar, toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile alınır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
SON HÜKÜMLER
Eşgüdüm
Madde 9: İHM'nin işbu yönerge kapsamında yapacağı tüm çalışmalar ile ilgili basın açıklamaları Baro Yönetim Kurulunun bilgisi ve onayı dahilinde olacaktır.
Bütçe
Van Barosu Yönetim kurulunun onayına bağlı olarak İHM ulusal ve uluslararası kuruluşlardan bağış kabul edebilir.
Değişiklik
Madde 11: Bu yönerge Van Barosu Yönetim Kurulunun oy çokluğu veya İHM Yürütme Kurulunun oy çokluğu kararı ile değiştirilir. İHM Yürütme Kurulu tarafından yapılan değişiklik Van Barosu Yönetim Kurulu onayı ile yürürlüğe girer.
Yürürlük
Madde 12: Bu yönerge Van Barosu Yönetim Kurulu'nun kabul tarihinden itibaren yürürlüğe girmesi ile birlikte daha önce yürürlükte bulunan yönergenin uygulaması sona erer.
Madde 13: İşbu yönerge hükümlerini Van Barosu Yönetim Kurulu yürütür
Yönergeyi linke tıklayıp indirebilirsiniz.